„Walka karnawału z postem”

Styczeń to miesiąc karnawału. Jeden z najsłynniejszych obrazów Pietera Bruegla (starszego) poświęcony tej tematyce skrywa wiele alegorii. Ale sam artysta też nastręcza niemało problemów.

Oryginał wisi w wiedeńskim Kunsthistorisches Museum pośród wielu innych dzieł XVI-wiecznego niderlandzkiego geniusza pędzla. Kolekcja obrazów Bruegla w Kunsthistorisches uważana jest za największą na świecie. Są tu m.in.: „Wieża Babel”, „Chłopskie wesele”, „Zabawy dziecięce”, „Rzeź niewiniątek”, „Taniec wieśniaków”, „Złodziej gwiazd”, „Samobójstwo Saula” czy „Nawrócenie Szawła”. Znajdziemy tu też „Drogę krzyżową”, która stała się powszechnie rozpoznawalna dzięki niezwykłemu filmowi Lecha Majewskiego „Młyn i krzyż”, ale przede wszystkim – interesujące nas dzieło zatytułowane „Walka karnawału z postem”. Zanim skupimy wzrok na obrazie, warto przyjrzeć się samemu artyście, którego nazwisko znane jest po dziś dzień, ale nawet ono stanowi swoistą łamigłówkę. Pojawiają się bowiem różnice zarówno w pisowni: Bruegel, Breugel, Breughel, Brueghel, jak i w wymowie: co prawda, powszechnie przyjęła się wersja niemiecka „brojgel”, choć niderlandzka brzmi „brechel”. Ponadto od 1559 r. artysta zaczął pomijać literę „h” w swoim nazwisku, podpisując obrazy jako Bruegel.

Założyciel dynastii

Pieter Bruegel (starszy) to protoplasta całej dynastii malarzy. Był ojcem Pietera (młodszego, zwanego też Piekielnym) oraz Jana zwanego Aksamitnym, dziadkiem kolejnego Pietera, a także Jana młodszego i Ambrosiusa,...